قوانین حمایتی حاکم بر شرایط کار زنان در قانون کار - موسسه حقوقی دادمهرگستر
شرایط کار زنان در قانون کار: زنان نیمی از جمعیت فعال در کشور را از آن خود کرده‌اند و با وجود اینکه در سال‌های دور، سهم آنان از تولید ناخالص ملی ناچیز بود اما در سال‌های اخیر، بروز و ظهور فعالیت‌های اقتصادی زنان، بیش از گذشته شده است. به همین خاطر، به دلیل جایگاه ممتاز زنان در نظام خانواده، قانون به فعالیت اقتصادی و اشتغال آنان نیز با نگاه خاص توجه کرده است.
نظارت بر اجرای صحیح قوانین موجود، تامین مطالبات زنان در حوزه های حقوقی، قانونی، اقتصادی، حمایتهای خاص از زنان سرپرست خانواده و زنان آسیب دیده و تعلق برخی بیمه ها به قشرهای خاص از زنان و زنان خانه دار، اشتغال و رفع هرگونه قوانین و مقررات تبعیض آمیز اولویتهایی است که در قانون کار زنان وجود دارد.
طبق ماده ۷۵ قانون کار انجام دادن کارهای خطرناک ، سخت و زیان آور و نیز حمل بار بیش از حد مجاز با دست و بدون استفاده از وسایل مکانیکی برای کارگران زن ممنوع است. حداکثر میزان حمل بار برای زنان ۲۰ کیلو است و حمل و جابجایی بار برای زنان در طول بارداری و همچنین ده هفته پس از زایمان ممنوع می باشد.
شرایط کار زنان در قانون کار: چنانچه زایمان یک یا دوقلو باشد ۶ ماه و برای زایمان ۳ قلو یا بیشتر یکسال می باشد. تایید شیردهی مادر به فرزند به عهده پزشک معتمد می باشد. در مورد زنان کارگری که به فرزند خود شیر نمی دهند، مرخصی زایمان ۹۰ روز و چنانچه زایمان ۲ قلو یا بیشتر باشد، ۱۰۴ روز خواهد بود . به موجب قانون تنظیم خانواده، مرخصی زایمان حداکثر تا فرزند سوم به کارگر ارائه خواهد شد و برای فرزندان بعدی نمی توان از این مرخصی استفاده نمود و مرخصی مورد نیاز کارگر از مرخصی استحقاقی فعلی و آتی وی کسر می شود.
تبصره 1- پس از پایان مرخصی زایمان، کارگر زن به کار سابق خود باز می‌گردد و این مدت با تایید سازمان تامین اجتماعی جزء سابقه خدمت وی محسوب می شود.
تبصره 2- حقوق ایام مرخصی زایمان طبق مقررات قانون تامین اجتماعی پرداخت خواهد شد.
طبق ماده 77 قانون کار، در مواردی که به تشخیص پزشکسازمان تامین اجتماعی نوع کار برای کارگر باردار خطرناک یا سخت تشخیص داده شود، کارفرما تا‌پایان دوره بارداری وی بدون کسر حق السعی ، کار مناسب تر و سبک تری به او ارجاع می نماید.
طبق ماده 78 قانون کار، در کارگاهایی که دارای کارگر زن هستند کارفرما مکلف است به مادران شیرده تا پایان دو سالگی کودک پس از هر سه ساعت نیم ساعت فرصت شیر دادن بدهد. این فرصت جزء ساعات کار آنان محسوب می‌شود و همچنین کارفرما مکلف است متناسب با تعداد کودکان و با در نظر گرفتن‌گروه سنی آنها مراکز مربوط به نگهداری کودکان از قبیل شیرخوارگاه، مهد کودک و… را ایجاد نماید.
شرایط کار زنان در قانون کار سال ۱۳۳۷ کار شب برای زنان ممنوع شده بود اما در قانون سال ۶۹ این مورد مسکوت گذاشته شده و به نظر می‌رسد ممنوعیتی در این خصوص وجود نداشته باشد.
برخی این سکوت قانون را ممنوعیت کار در شب برای زنان، استنباط می کنند. ولی به نظر می رسد با توجه به قوانین بین المللی و توجیه منطقی آنان ، باید قائل به تفکیک شد و ممنوعیت کار در شب برای زنان را تنها در برخی از مشاغل(مثلا کارهای صنعتی) منطقی و قابل قبول دانست.
به عنوان مثال در کارهای خدماتی و بهداشتی مانند پرستاری ، نیاز به کارگران زن محرز است و نباید زنانی که مانعی برای کار کردن در شب ندارند را از کار و دریافت حقوق آن محروم کرد.
الف: سن بازنشستگی زنان، بر اساس بند یک ماده ۷۶ قانون تأمین اجتماعی، ۵۵ سال است که در این حالت فرد بیمه شده با داشتن حداقل ۲۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه می‌تواند بازنشسته شود؛ در صورتی که مستمری استحقاقی فرد بر اساس این بند کمتر از حداقل حقوق سال مربوط باشد تا حداقل حقوق ارتقا خواهدیافت.
ب: زنانی که دارای ده سال سابقه و ۵۵ سال هستند، بدون رعایت ماده ۱۱۱ قانون تأمین اجتماعی (پرداخت حداقل حقوق) و متناسب با سنوات پرداخت حق بیمه می‌توانند بازنشسته شوند؛ به موجب همین اصلاحات، چنانچه بیمه‌شده متقاضی کمتر از ده سال سابقه داشته باشد با پرداخت یکجای حق بیمه سنوات کسری تا ده سال می‌تواند از مزایای این قانون بهره‌مند شود.
ج: زنانی که 30 سال تمام کار کرده و حق بیمه مربوطه را به سازمان پرداخت کرده باشند، در صورتی که سن آنان به 45 سال تمام برسد، می توانند تقاضای بازنشستگی کنند مستمری این گونه از بیمه شدگان براساس 30 سال سابقه محاسبه و پرداخت خواهد شد.
د: کارفرما می تواند بازنشستگی بیمه شدگانی را که حداقل پنج سال پس از رسیدن به سن بازنشستگی مقرر در قانون تامین اجتماعی به کار خود ادامه داده اند از سازمان تامین اجتماعی تقاضا کند. بر این اساس کارفرما می تواند بازنشستگی بیمه شده زن را با 60 سال سن از سازمان تامین اجتماعی درخواست کند (به شرط داشتن سابقه مورد نظر).
ه: بانوانی که دارای 35 سال سابقه پرداخت حق بیمه باشند بدون شرط سنی می توانند تقاضای بازنشستگی کنند.
و: زنان کارگر با داشتن 20 سال سابقه کار و 42 سال سن به شرط پرداخت حق بیمه با 20 روز حقوق می توانند بازنشسته شوند. در خصوص این گروه از بیمه شدگان در صورتی که مستمری استحقاقی از حداقل حقوق سال مربوط کمتر باشد، تا حداقل حقوق افزایش یابد.
_____________________________________________________________________________________________
موسسه داد مهر گستر با گردآوری افراد متخصص در رشته روابط کار در حوزه قوانین کار و تامین اجتماعی می کوشد که بصورت موازی با بنگاه های اقتصادی همراه باشد تا کارفرمایان و کارگران محترم زیر چتر قانون به فعالیت خود درون کارگاه ادامه دهند . امیدواریم در تحقق این هدف موفق باشیم و رضایت شما همراهان گرامی را جلب نمائیم. حتما مدیران آگاه مستحضرند عدم تدابیر قانونی مستوجب فضایی ناامن و بدور از آرامش در کارگاه می گردد و این مهم بنگاه اقتصادی عزیزان را دچار حادثه و یا ضرر های جبران ناپذیر می نماید.
در کنار شما عزیزان با ارائه خدماتی چون تنظیم قرار دادها به صورت قانونی – مسائل حقوقی قانون کار – تنظیم لیست بیمه، دعاوی کارگر و کارفرما، مشاوره حقوقی بیمه، مشاوره و پذیرش دعاوی کار و تامین اجتماعی، قرارداد های پیمانکاری در رشت و سایر شهرهای استان هستیم.