مزد ساعتی

فصل اول- نظام كارمزدي

ماده 2- كارمزد عبارت است از مزدي كه بابت انجام مقدار كاري مشخص كه از نظر كمي قابل اندازه گيري يا شمارش باشد به ازاي هر واحد كار تعيين و پرداخت مي شود.

تبصره 2- كارمزد بر حسب آنكه حاصل كار مورد نظر مربوط به يك نفر يا يك گروه مشخص از كارگران يا مجموعه كارگاه باشد به ترتيب بصورت كارمزد انفرادي، كارمزد گروهي و كارمزد جمعي تعيين مي گردد.
در نظام كارمزد گروهي و جمعي بايد علاوه بر شغل هر يك از كارگران سهم هر يك در ميزان فعاليت و كارمزد متعلقه از قبل مشخص گردد و موضوع مورد قبول كارگران باشد.

ماده 3- قرارداد كارمزدي بر حسب آنكه اولين واحد يا قطعه ملاك محاسبه كارمزد قرار گيرد ساده و چنانچه براي مازاد بر تعداد مشخص باشد تركيبي است.

در صورت تركيبي بودن، نرخ كارمزد تعيين شده نبايد كمتر از جمع مزد ثابت تقسيم بر تعداد كاري كه كارمزد ثابت بابت آن تعيين شده است باشد.

ماده 4- در صورت توقف كار به واسطه قواي قهريه يا حوادث غير قابل پيش بيني كه وقوع آن از اراده طرفين خارج باشد مقررات ماده 15 قانون كار اجراء خواهد شد. ولي هر گاه عوامل توقف كار براي كارفرما قابل پيش بيني بوده و خارج از اختيار كارگر باشد، كارفرما علاوه بر مزد ثابت (در مورد قرارداد كار تركيبي مكلف به پرداخت مزد مدت توقف كار به مأخذ متوسط كارمزد آخرين ماه كاركرد كارگر خواهد بود. در صورت بروز اختلاف، تشخيص موارد فوق با وزارت كار و امور اجتماعي است.

تبصره- مجموع مزد و كارمزدي كه بر اساس اين آيين نامه پرداخت مي شود نبايد كمتر از حداقل مزد قانوني به نسبت ساعات عادي كار باشد.

ماده 5- ارجاع كار اضافي به كارگران كارمزدي علاوه بر ساعات عادي كار و نيز كار نوبتي و كار در شب براي آنان تابع مقررات مربوطه مي باشد.
مأخذ محاسبه فوق العاده اضافه كاري، نوبت كاري يا شب كاري كارگران كارمزد، نرخ كارمزد آنان است.

ماده 6- چنانچه به جاي روز جمعه روز ديگري به عنوان تعطيل هفتگي توافق شده باشد نرخ كارمزد و نيز مزد ثابت (در مورد قرارداد كار تركيبي) در روز جمعه 40% اضافه مي شود.

ماده 7- نحوه محاسبه مزد روزهاي تعطيل و جمعه و روزهاي تعطيل رسمي و مرخصي كارگران كارمزد تابع ماده 43 قانون كار مي باشد.

ماده 8- هر گاه قرار داد كارمزدي به صورت پاره وقت (كمتر از حداكثر ساعت قانوني كار) باشد، مزاياي رفاهي انگيزه اي به نسبت ساعات كار مورد قرارداد و به مأخذ ساعات كار قانوني محاسبه و پرداخت مي شود.

ماده 9- مأخذ محاسبه مزد، حقوق، حق سنوات و خسارات و مزاياي پايان كار موضوع مواد 18، 2، 27، 29، 31، 32 قانون كار در مورد كارگران كارمزد ميانگين مجموع پرداحتي ها در آخرين 90 روز كاركرد كارگر است.

ماده 10- در صورتي كه به موجب عرف و رويه ديگري در كارگاه مزد مزاياي بيش از آنچه در اين آيين نامه مقرر شده است جاري باشد، عرف و رويه مذكور براي كارگران مشمول و همچنين كارگراني كه بعداً به صورت كارمزدي در كارگاه استخدام مي شوند جاري است.

ماده 11- تغيير نظام كارمزدي به ساير نظامهاي مزدي يا بالعكس در مورد تمام يا قسمتي از كاركنان در كارگاه بايستي پس از تأييد شوراي اسلامي كار يا انجن صنفي و يا نمايندگان قانوني كارگران كارگاه به تصويب وزارت كار و امور اجتماعي برسد.

فصل دوم- نظام مزد ساعتي

ماده 12- مزد ساعتي، مزدي است كه بابت ساعاتي كه وقت كارگر در اختيار كارفرماست محاسبه و پرداخت مي شود.

ماده 13- در قرار دادهاي مزدي ساعتي، كرافرما مكلف است علاوه بر مزد ثابت، مزاياي رفاهي از قبيل حق مسكن، حق خواربار و كمك عائله مندي را به نسبت ساعات كار محاسبه و به كارگر پرداخت نمايد.

ماده 14- در نظام كارمزد ساعتي، كارفرما مكلف است علاوه بر مزد ثابت، مزاياي رفاهي از قبيل حق مسكن، حق خواربار و كمك عائله مندي را به نسبت ساعات كار محاسبه و به كارگر پرداخت نمايد.

ماده 15- اعمال نظام كارمزد ساعتي در موارد زير مجاز است:

الف- متصديان حمل و نقل و كالا و مسافر.

ب- كارگران مطب هاي خصوصي پزشكان، كلينيك هاي پزشكي و پيرا پزشكي، دامپزشكي و نظاير آنها در صورتي فعاليت آنها كمتر از حداكثر ساعات قانوني مار در شبانه روز باشد.

ج- مشاغل غير تمام وقت در زمينه هاي مشاوره و نظير آن.

د- مشاغل مربوط به نگهداري و مراقبت از اموال، تأسيسات و ساحتمان و حيوانات به شرطي كه ساعات كار كمتر ساعات قانوني كار در شبانه روز باشد.

ه‍- مشاغل آموزشي و پژوهشي.

تبصره 1- حكم اين ماده مانع از اعمال ساير نظامهاي مزدي در فعاليت هاي مذكور نخواهد بود.

تبصره 2- استفاده از نظام مزد ساعتي جز در موارد مصرحه در اين ماده موكول به اخذ موافقت وزارت كار و امور اجتماعي است.

ماده 16- مزد كارگراني كه مشمول نظام مزد ساعتي مي باشند به تناسب ساعات كار عادي كار در شبانه روز نبايد كمتر از مزد مشاغل مشابه در نظام روز مزدي باشد.

ماده 17- در كارگاههايي كه فعاليت آنها جنبه استمرار دارد يا به صورت فصلي فعاليت مي كنند كارگران مشمول مزد ساعتي حق استفاده از مرخصي و تعطيلات رسمي با استفاده از مزد را دارند. هر گاه نوع كار طوري باشد كه تعداد ساعات كار عادي و مجموع مزد هر روز مساوي باشند مزد ايام مذكور معاول روزهاي كار است در غير اينصورت مأخذ محاسبه ميانگين مزد ساعتي كارگر در روزهاي آخرين ماه كار وي خواهد بود. مبلغ پرداختي در هر سال نبايد كمتر از حداقل مزد قانوني باشد.

ماده 18- مأخذه محاسبه مزد، حقوق، حق سنوات و خسارات و مزاياي پايان كار موضوع مواد 18 و 20 و 27 و 31 و 32 كار در مورد كارگران مشمول نظام مزد ساعتي ميانگين مجموع پرداختي ها در آخرين 90 روز كاركرد كارگر است.

ماده 19- در كارگاه هايي كه داراي عرف و رويه خاص در مورد مزد ساعتي مي باشند در صورتي كه بر اساس عرف و رويه موجود و مزايايي بيش از ضوابط مقرر در اين آيين نامه به كاركنان مشمول پرداخت نمايند عرف و رويه مذكور مناط اعتبار است.

ماده 20- تغيير نظام ساعتي به ساير نظامهاي مزدي در اجراي ماده 26 قانون كار با موافقت كاركنان مشمول و تأييد وزارت كار و امور اجتماعي امكان پذير است.

فصل سوم- نظام كارمزد ساعتي

ماده 21- كارمزد ساعتي، مزدي است كه در مقابل انجام كار مشخص در زمان مشخص پرداخت مي شود. در قرارداد مزد ساعتي بايد ميزان و مقدار كار متناسب با زمان مشخص باشد.

ماده 22- كارمزد ساعتي بر حسب آنكه حاصل كار مورد نظر مربوط به يكنفر يا گروه مشخصي از كارگران يا مجموعه كارگران كارگاه باشد به ترتيب به صورت كارمزد ساعتي انفرادري، كارمزد ساعتي گروهي و كارمزد ساعتي جمعي تعيين مي گردد.

در نظام كارمزد ساعتي گروهي و جمعي بايد علاوه بر شغل هر يك از كارگران سهم هر يك از ميزان فعاليت و كارمزد ساعتي متعلقه از قبل مشخص گردد و موضوع مورد قبول كارگران باشد.

ماده 23- در نظام كارمزد ساعتي، كارفرما مكلف است علاوه بر كار كارمزد، مزاياي رفاهي از قبيل حق مسكن، حق خوار بار و كمك عائله مندي را به نسبت ساعات كار محاسبه و به كارگران پرداخت نمايد.

ماده 24- مزد كارگراني كه مشمول نظام كارمزد ساعتي مي باشند به تناسب ساعات عادي كار در شبانه روز نبايد كمتر از مزد مشاغل در نظام روز مزدي باشد.

ماده 25- در كارگاههايي كه فعاليت آنها جنبه مستمر دارد و يا به صورت فصلي مي كنند كارگران مشمول كارمزد ساعتي حق استفاده از مرخصي و تعطيلات رسمي با استفاده از مزد را دارند.

هر گاه نوع كار طوري باشد كه تعداد ساعات كار عادي و مجموع كارمزد هر روز مساوي باشند مزد ايام مذكور معاول كارمزد روزهاي كار است. در غير اين صورت مأخذ محاسبه ميانگين كارمزد ساعتي كارگر در روزهاي كار آخرين ماه كار خواهد بود.

مبلغ دريافتي در هر حال نبايد كمتر از حداقل مزد قانوني باشد.

ماده 26- مأخذ محاسبه مزد، حقوق، حق سنوات و خسارات و مزاياي پايان كار موضوع مواد 18، 20، 27، 29، 31، 32 قانون كار در مورد كارگران مشمول كارمزد ساعتي، ميانگين مجموع پرداختي ها در آخرين 90 روز كاركرد كارگر است.

ماده 27- در كارگاه هايي كه داراي عرف و رويه خاص در مورد پرداخت كارمزد ساعتي مي باشند در صورتيكه بر اساس عرف و رويه موجود مزد و مزاياي بيش از ضوابط مقرر در اين آيين نامه به كاركنان مشمول پرداخت مي شود، عرف و رويه مذكور مناط اعتبار خواهد بود.

ماده 28- تغيير نظام كارمزد ساعتي به ساير نظامهاي مزدي در اجراي ماده 26 قانون كار با موافقت كاركنان مشمول و تأييد وزارت كار و امور اجتماعي امكان پذير است.

ماده 29- مشاغل قابل شمول در نظام كارمزد ساعتي نوعاً مشاغلي هستند كه استاندارد زمان انجام كار توسط ابزار و يا دستگاه مورد استفاده از قبل مشخص شده يا قابل مشخص شدن باشند. استفاده از نظام كارمزد ساعتي در كارگاههايي كه فعاليت آنها جنبه مستمر دارد و يا به صورت فصلي يا در مقاطع زماني خاص فعاليت دارند موكول به اخذ موافقت اداره كار و امور اجتماعي محل است.

ماده 30- ساير مقررات قانون كار و ضوابط و مقررات قانون ناظر به كارگران كه در اين آيين نامه اشاره اي به آنها نگرديده در مورد كارگران مشمول نظام كارمزدي، مزد ساعتي و كارمزد ساعتي نيز حاكم است.

تبصره- فعاليتهايي كه توسط صاحبان حرف، پيشه و مشاغل آزاد مستقيماً به مصرف كننده عرضه مي شود و در مدت معين و محدود انجام مي گيرند مشمول اين آئين نامه نخواهند بود. (مانند معلمين خصوصي كه بطور پاره وقت و غير مستمر انجام وظيفه مي نمايند.)